| Скачайте и установите необходимые шрифты, чтобы санскрит отображался во всей его красе Прочтите Транслитерация (2) (русский), чтобы полностью понять систему транслитерации |
Aṣṭādhyāyī - Объяснение
Глава 7 - Подраздел 3
Introduction
This is the seventh chapter/third subchapter out of eight chapters/thirty-two subchapters Aṣṭādhyāyī consists of.
This work was written by the greatest Sanskrit grammarian of all time: Pāṇini, who lived about 500BCE in India.
This Aṣṭādhyāyī contains the entire set of rules controlling Sanskrit grammar. It is required reading for all Sanskrit scholars and also for those who want to go deep at Sanskrit grammar.
Now read Aṣṭādhyāyī and experience Supreme Delight.
Important: All that is in brackets and italicized within the translation has been added by me in order to complete the sense of a particular phrase or sentence. In turn, all that is between double hyphen (--...--) constitutes clarifying further information also added by me.
Aphorisms 1-10
७.३.१ देविकाशिंशपादित्यवाड्दीर्घसत्रश्रेयसामात्।
7.3.1 Devikāśiṁśapādityavāḍdīrghasatraśreyasāmāt|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२ केकयमित्त्रयुप्रलयानां यादेरियः।
7.3.2 Kekayamittrayupralayānāṁ yāderiyaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३ न य्वाभ्यां पदान्ताभ्याम् पूर्वौ तु ताभ्यामैच्।
7.3.3 Na yvābhyāṁ padāntābhyām pūrvau tu tābhyāmaic|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४ द्वारादीनां च।
7.3.4 Dvārādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५ न्यग्रोधस्य च केवलस्य।
7.3.5 Nyagrodhasya ca kevalasya|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६ न कर्मव्यतिहारे।
7.3.6 Na karmavyatihāre|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७ स्वागतादीनां च।
7.3.7 Svāgatādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८ श्वादेरिञि।
7.3.8 Śvāderiñi|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९ पदान्तस्यान्यतरस्याम्।
7.3.9 Padāntasyānyatarasyām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१० उत्तरपदस्य।
7.3.10 Uttarapadasya|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 11-20
७.३.११ अवयवादृतोः।
7.3.11 Avayavādṛtoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१२ सुसर्वार्धाज्जनपदस्य।
7.3.12 Susarvārdhājjanapadasya|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१३ दिशोऽमद्राणाम्।
7.3.13 Diśo'madrāṇām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१४ प्राचां ग्रामनगराणाम्।
7.3.14 Prācāṁ grāmanagarāṇām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१५ सङ्ख्यायाः संवत्सरसङ्ख्यस्य च।
7.3.15 Saṅkhyāyāḥ saṁvatsarasaṅkhyasya ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१६ वर्षस्याभविष्यति।
7.3.16 Varṣasyābhaviṣyati|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१७ परिमाणान्तस्यासञ्ज्ञाशाणयोः।
7.3.17 Parimāṇāntasyāsañjñāśāṇayoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१८ जे प्रोष्ठपदानाम्।
7.3.18 Je proṣṭhapadānām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१९ हृद्भगसिन्ध्वन्ते पूर्वपदस्य च।
7.3.19 Hṛdbhagasindhvante pūrvapadasya ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२० अनुशतिकादीनां च।
7.3.20 Anuśatikādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 21-30
७.३.२१ देवताद्वन्द्वे च।
7.3.21 Devatādvandve ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२२ नेन्द्रस्य परस्य।
7.3.22 Nendrasya parasya|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२३ दीर्घाच्च वरुणस्य।
7.3.23 Dīrghācca varuṇasya|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२४ प्राचां नगरान्ते।
7.3.24 Prācāṁ nagarānte|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२५ जङ्गलधेनुवलजान्तस्य विभाषितमुत्तरम्।
7.3.25 Jaṅgaladhenuvalajāntasya vibhāṣitamuttaram|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२६ अर्धात् परिमाणस्य पूर्वस्य तु वा।
7.3.26 Ardhāt parimāṇasya pūrvasya tu vā|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२७ नातः परस्य।
7.3.27 Nātaḥ parasya|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२८ प्रवाहणस्य ढे।
7.3.28 Pravāhaṇasya ḍhe|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.२९ तत्प्रत्ययस्य च।
7.3.29 Tatpratyayasya ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३० नञः शुचीश्वरक्षेत्रज्ञकुशलनिपुणानाम्।
7.3.30 Nañaḥ śucīśvarakṣetrajñakuśalanipuṇānām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 31-40
७.३.३१ यथातथयथापुरयोः पर्यायेण।
7.3.31 Yathātathayathāpurayoḥ paryāyeṇa|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३२ हनस्तोऽचिण्णलोः।
7.3.32 Hanasto'ciṇṇaloḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३३ आतो युक् चिण्कृतोः।
7.3.33 Āto yuk ciṇkṛtoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३४ नोदात्तोपदेशस्य मान्तस्यानाचमेः।
7.3.34 Nodāttopadeśasya māntasyānācameḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३५ जनिवध्योश्च।
7.3.35 Janivadhyośca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३६ अर्त्तिह्रीब्लीरीक्नूयीक्ष्माय्यातां पुङ्णौ।
7.3.36 Arttihrīblīrīknūyīkṣmāyyātāṁ puṅṇau|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३७ शाच्छासाह्वाव्यावेपां युक्।
7.3.37 Śācchāsāhvāvyāvepāṁ yuk|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३८ वो विधूनने जुक्।
7.3.38 Vo vidhūnane juk|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.३९ लीलोर्नुग्लुकावन्यतरस्यां स्नेहविपातने।
7.3.39 Līlornuglukāvanyatarasyāṁ snehavipātane|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४० भियो हेतुभये षुक्।
7.3.40 Bhiyo hetubhaye ṣuk|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 41-50
७.३.४१ स्फायो वः।
7.3.41 Sphāyo vaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४२ शदेरगतौ तः।
7.3.42 Śaderagatau taḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४३ रुहः पोऽन्यतरस्याम्।
7.3.43 Ruhaḥ po'nyatarasyām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४४ प्रत्ययस्थात् कात् पूर्वस्यात इदाप्यसुपः।
7.3.44 Pratyayasthāt kāt pūrvasyāta idāpyasupaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४५ न यासयोः।
7.3.45 Na yāsayoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४६ उदीचामातः स्थाने यकपूर्वायाः।
7.3.46 Udīcāmātaḥ sthāne yakapūrvāyāḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४७ भस्त्रैषाऽजाज्ञाद्वास्वानञ्पूर्वाणामपि।
7.3.47 Bhastraiṣā'jājñādvāsvānañpūrvāṇāmapi|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४८ अभाषितपुंस्काच्च।
7.3.48 Abhāṣitapuṁskācca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.४९ आदाचार्याणाम्।
7.3.49 Ādācāryāṇām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५० ठस्येकः।
7.3.50 Ṭhasyekaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 51-60
७.३.५१ इसुसुक्तान्तात् कः।
7.3.51 Isusuktāntāt kaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५२ चजोः कु घिन्ण्यतोः।
7.3.52 Cajoḥ ku ghinṇyatoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५३ न्यङ्क्वादीनां च।
7.3.53 Nyaṅkvādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५४ हो हन्तेर्ञ्णिन्नेषु।
7.3.54 Ho hanterñṇinneṣu|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५५ अभ्यासाच्च।
7.3.55 Abhyāsācca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५६ हेरचङि।
7.3.56 Heracaṅi|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५७ सन्लिटोर्जेः।
7.3.57 Sanliṭorjeḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५८ विभाषा चेः।
7.3.58 Vibhāṣā ceḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.५९ न क्वादेः।
7.3.59 Na kvādeḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६० अजिवृज्योश्च।
7.3.60 Ajivṛjyośca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 61-70
७.३.६१ भुजन्युब्जौ पाण्युपतापयोः।
7.3.61 Bhujanyubjau pāṇyupatāpayoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६२ प्रयाजानुयाजौ यज्ञाङ्गे।
7.3.62 Prayājānuyājau yajñāṅge|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६३ वञ्चेर्गतौ।
7.3.63 Vañcergatau|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६४ ओक उचः के।
7.3.64 Oka ucaḥ ke|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६५ ण्य आवश्यके।
7.3.65 Ṇya āvaśyake|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६६ यजयाचरुचप्रवचर्चश्च।
7.3.66 Yajayācarucapravacarcaśca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६७ वचोऽशब्दसञ्ज्ञायाम्।
7.3.67 Vaco'śabdasañjñāyām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६८ प्रयोज्यनियोज्यौ शक्यार्थे।
7.3.68 Prayojyaniyojyau śakyārthe|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.६९ भोज्यं भक्ष्ये।
7.3.69 Bhojyaṁ bhakṣye|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७० घोर्लोपो लेटि वा।
7.3.70 Ghorlopo leṭi vā|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 71-80
७.३.७१ ओतः श्यनि।
7.3.71 Otaḥ śyani|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७२ क्सस्याचि।
7.3.72 Ksasyāci|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७३ लुग्वा दुहदिहलिहगुहामात्मनेपदे दन्त्ये।
7.3.73 Lugvā duhadihalihaguhāmātmanepade dantye|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७४ शमामष्टानां दीर्घः श्यनि।
7.3.74 Śamāmaṣṭānāṁ dīrghaḥ śyani|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७५ ष्ठिवुक्लम्याचमां शिति।
7.3.75 Ṣṭhivuklamyācamāṁ śiti|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७६ क्रमः परस्मैपदेषु।
7.3.76 Kramaḥ parasmaipadeṣu|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७७ इषुगमियमां छः।
7.3.77 Iṣugamiyamāṁ chaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७८ पाघ्राध्मास्थाम्नादाण्दृश्यर्त्तिसर्त्तिशदसदां पिबजिघ्रधमतिष्ठमनयच्छपश्यर्च्छधौशीयसीदाः।
7.3.78 Pāghrādhmāsthāmnādāṇdṛśyarttisarttiśadasadāṁ pibajighradhamatiṣṭhamanayacchapaśyarcchadhauśīyasīdāḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.७९ ज्ञाजनोर्जा।
7.3.79 Jñājanorjā|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८० प्वादीनां ह्रस्वः।
7.3.80 Pvādīnāṁ hrasvaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 81-90
७.३.८१ मीनातेर्निगमे।
7.3.81 Mīnāternigame|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८२ मिदेर्गुणः।
7.3.82 Miderguṇaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८३ जुसि च।
7.3.83 Jusi ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८४ सार्वधातुकार्धधातुकयोः।
7.3.84 Sārvadhātukārdhadhātukayoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८५ जाग्रोऽविचिण्णल्ङित्सु।
7.3.85 Jāgro'viciṇṇalṅitsu|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८६ पुगन्तलघूपधस्य च।
7.3.86 Pugantalaghūpadhasya ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८७ नाभ्यस्तस्याचि पिति सार्वधातुके।
7.3.87 Nābhyastasyāci piti sārvadhātuke|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८८ भूसुवोस्तिङि।
7.3.88 Bhūsuvostiṅi|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.८९ उतो वृद्धिर्लुकि हलि।
7.3.89 Uto vṛddhirluki hali|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९० ऊर्णोतेर्विभाषा।
7.3.90 Ūrṇotervibhāṣā|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 91-100
७.३.९१ गुणोऽपृक्ते।
7.3.91 Guṇo'pṛkte|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९२ तृणह इम्।
7.3.92 Tṛṇaha im|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९३ ब्रुव ईट्।
7.3.93 Bruva īṭ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९४ यङो वा।
7.3.94 Yaṅo vā|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९५ तुरुस्तुशम्यमः सार्वधातुके।
7.3.95 Turustuśamyamaḥ sārvadhātuke|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९६ अस्तिसिचोऽपृक्ते।
7.3.96 Astisico'pṛkte|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९७ बहुलं छन्दसि।
7.3.97 Bahulaṁ chandasi|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९८ रुदश्च पञ्चभ्यः।
7.3.98 Rudaśca pañcabhyaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.९९ अड्गार्ग्यगालवयोः।
7.3.99 Aḍgārgyagālavayoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०० अदः सर्वेषाम्।
7.3.100 Adaḥ sarveṣām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 101-110
७.३.१०१ अतो दीर्घो यञि।
7.3.101 Ato dīrgho yañi|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०२ सुपि च।
7.3.102 Supi ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०३ बहुवचने झल्येत्।
7.3.103 Bahuvacane jhalyet|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०४ ओऽसि च।
7.3.104 O'si ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०५ आङि चापः।
7.3.105 Āṅi cāpaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०६ सम्बुद्धौ च।
7.3.106 Sambuddhau ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०७ अम्बाऽर्थनद्योर्ह्रस्वः।
7.3.107 Ambā'rthanadyorhrasvaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०८ ह्रस्वस्य गुणः।
7.3.108 Hrasvasya guṇaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१०९ जसि च।
7.3.109 Jasi ca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११० ऋतो ङिसर्वनामस्थानयोः।
7.3.110 Ṛto ṅisarvanāmasthānayoḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
Aphorisms 111-120
७.३.१११ घेर्ङिति।
7.3.111 Gherṅiti|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११२ आण्नद्याः।
7.3.112 Āṇnadyāḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११३ याडापः।
7.3.113 Yāḍāpaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११४ सर्वनाम्नः स्याड्ढ्रस्वश्च।
7.3.114 Sarvanāmnaḥ syāḍḍhrasvaśca|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११५ विभाषा द्वितीयातृतीयाभ्याम्।
7.3.115 Vibhāṣā dvitīyātṛtīyābhyām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११६ ङेराम्नद्याम्नीभ्यः।
7.3.116 Ṅerāmnadyāmnībhyaḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११७ इदुद्भ्याम्।
7.3.117 Idudbhyām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११८ औत्।
7.3.118 Aut|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.११९ अच्च घेः।
7.3.119 Acca gheḥ|
Untranslated yet.
No explanation yet.
७.३.१२० आङो नाऽस्त्रियाम्।
7.3.120 Āṅo nā'striyām|
Untranslated yet.
No explanation yet.
EXPLANATION IS IN PROGRESS WITH NO POLISHING YET
Further Information
Этот документ был составлен Габриэлем Pradīpaka, одним из двух основателей этого сайта, духовным гуру, экспертом в санскрите и философии Трика.
Для получения дополнительной информации о санскрите, йоге и философии, или если вы просто хотите оставить комментарий, задать вопрос или нашли ошибку, напишите нам: Это наша электронная почта.
| Вернуться Глава 7 - Подраздел 2 |  |
Продолжить чтение Глава 7 - Подраздел 4 |