| Download and install the indispensable font(s) to view Sanskrit in its full glory Read Transliterating (2) (English) to fully understand the transliteration system |
Aṣṭādhyāyī
Chapter 7
Introduction
This is the seventh chapter out of eight chapters Aṣṭādhyāyī consists of.
This work was written by the greatest Sanskrit grammarian of all time: Pāṇini, who lived about 500BCE in India.
This Aṣṭādhyāyī contains the entire set of rules controlling Sanskrit grammar. It is required reading for all Sanskrit scholars and also for those who want to go deep at Sanskrit grammar.
Now read Aṣṭādhyāyī and experience Supreme Delight.
Important: All that is in brackets and italicized within the translation has been added by me in order to complete the sense of a particular phrase or sentence. In turn, all that is between double hyphen (--...--) constitutes clarifying further information also added by me.
Subchapter 1
७.१.१ युवोरनाकौ।
7.1.1 Yuvoranākau|
Untranslated yet.
७.१.२ आयनेयीनीयियः फढखच्छघां प्रत्ययादीनाम्।
7.1.2 Āyaneyīnīyiyaḥ phaḍhakhacchaghāṁ pratyayādīnām|
Untranslated yet.
७.१.३ झोऽन्तः।
7.1.3 Jho'ntaḥ|
Untranslated yet.
७.१.४ अदभ्यस्तात्।
7.1.4 Adabhyastāt|
Untranslated yet.
७.१.५ आत्मनेपदेष्वनतः।
7.1.5 Ātmanepadeṣvanataḥ|
Untranslated yet.
७.१.६ शीङो रुट्।
7.1.6 Śīṅo ruṭ|
Untranslated yet.
७.१.७ वेत्तेर्विभाषा।
7.1.7 Vettervibhāṣā|
Untranslated yet.
७.१.८ बहुलं छन्दसि।
7.1.8 Bahulaṁ chandasi|
Untranslated yet.
७.१.९ अतो भिस ऐस्।
7.1.9 Ato bhisa ais|
Untranslated yet.
७.१.१० बहुलं छन्दसि।
7.1.10 Bahulaṁ chandasi|
Untranslated yet.
७.१.११ नेदमदसोरकोः।
7.1.11 Nedamadasorakoḥ|
Untranslated yet.
७.१.१२ टाङसिङसामिनात्स्याः।
7.1.12 Ṭāṅasiṅasāminātsyāḥ|
Untranslated yet.
७.१.१३ ङेर्यः।
7.1.13 Ṅeryaḥ|
Untranslated yet.
७.१.१४ सर्वनाम्नः स्मै।
7.1.14 Sarvanāmnaḥ smai|
Untranslated yet.
७.१.१५ ङसिङ्योः स्मात्स्मिनौ।
7.1.15 Ṅasiṅyoḥ smātsminau|
Untranslated yet.
७.१.१६ पूर्वादिभ्यो नवभ्यो वा।
7.1.16 Pūrvādibhyo navabhyo vā|
Untranslated yet.
७.१.१७ जसः शी।
7.1.17 Jasaḥ śī|
Untranslated yet.
७.१.१८ औङ आपः।
7.1.18 Auṅa āpaḥ|
Untranslated yet.
७.१.१९ नपुंसकाच्च।
7.1.19 Napuṁsakācca|
Untranslated yet.
७.१.२० जस्शसोः शिः।
7.1.20 Jasśasoḥ śiḥ|
Untranslated yet.
७.१.२१ अष्टाभ्य औश्।
7.1.21 Aṣṭābhya auś|
Untranslated yet.
७.१.२२ षड्भ्यो लुक्।
7.1.22 Ṣaḍbhyo luk|
Untranslated yet.
७.१.२३ स्वमोर्नपुंसकात्।
7.1.23 Svamornapuṁsakāt|
Untranslated yet.
७.१.२४ अतोऽम्।
7.1.24 Ato'm|
Untranslated yet.
७.१.२५ अद्ड् डतरादिभ्यः पञ्चभ्यः।
7.1.25 Adḍ ḍatarādibhyaḥ pañcabhyaḥ|
Untranslated yet.
७.१.२६ नेतराच्छन्दसि।
7.1.26 Netarācchandasi|
Untranslated yet.
७.१.२७ युष्मदस्मद्भ्यां ङसोऽश्।
7.1.27 Yuṣmadasmadbhyāṁ ṅaso'ś|
Untranslated yet.
७.१.२८ ङे प्रथमयोरम्।
7.1.28 Ṅe prathamayoram|
Untranslated yet.
७.१.२९ शसो न।
7.1.29 Śaso na|
Untranslated yet.
७.१.३० भ्यसः भ्यम्।
7.1.30 Bhyasaḥ bhyam|
Untranslated yet.
७.१.३१ पञ्चम्या अत्।
7.1.31 Pañcamyā at|
Untranslated yet.
७.१.३२ एकवचनस्य च।
7.1.32 Ekavacanasya ca|
Untranslated yet.
७.१.३३ साम आकम्।
7.1.33 Sāma ākam|
Untranslated yet.
७.१.३४ आत औ णलः।
7.1.34 Āta au ṇalaḥ|
Untranslated yet.
७.१.३५ तुह्योस्तातङाशिष्यन्यतरस्याम्।
7.1.35 Tuhyostātaṅāśiṣyanyatarasyām|
Untranslated yet.
७.१.३६ विदेः शतुर्वसुः।
7.1.36 Videḥ śaturvasuḥ|
Untranslated yet.
७.१.३७ समासेऽनञ्पूर्वे क्त्वो ल्यप्।
7.1.37 Samāse'nañpūrve ktvo lyap|
Untranslated yet.
७.१.३८ क्त्वाऽपि छन्दसि।
7.1.38 Ktvā'pi chandasi|
Untranslated yet.
७.१.३९ सुपां सुलुक्पूर्वसवर्णाऽऽच्छेयाडाड्यायाजालः।
7.1.39 Supāṁ sulukpūrvasavarṇā''ccheyāḍāḍyāyājālaḥ|
Untranslated yet.
७.१.४० अमो मश्।
7.1.40 Amo maś|
Untranslated yet.
७.१.४१ लोपस्त आत्मनेपदेषु।
7.1.41 Lopasta ātmanepadeṣu|
Untranslated yet.
७.१.४२ ध्वमो ध्वात्।
7.1.42 Dhvamo dhvāt|
Untranslated yet.
७.१.४३ यजध्वैनमिति च।
7.1.43 Yajadhvainamiti ca|
Untranslated yet.
७.१.४४ तस्य तात्।
7.1.44 Tasya tāt|
Untranslated yet.
७.१.४५ तप्तनप्तनथनाश्च।
7.1.45 Taptanaptanathanāśca|
Untranslated yet.
७.१.४६ इदन्तो मसि।
7.1.46 Idanto masi|
Untranslated yet.
७.१.४७ क्त्वो यक्।
7.1.47 Ktvo yak|
Untranslated yet.
७.१.४८ इष्ट्वीनमिति च।
7.1.48 Iṣṭvīnamiti ca|
Untranslated yet.
७.१.४९ स्नात्व्यादयश्च।
7.1.49 Snātvyādayaśca|
Untranslated yet.
७.१.५० आज्जसेरसुक्।
7.1.50 Ājjaserasuk|
Untranslated yet.
७.१.५१ अश्वक्षीरवृषलवणानामात्मप्रीतौ क्यचि।
7.1.51 Aśvakṣīravṛṣalavaṇānāmātmaprītau kyaci|
Untranslated yet.
७.१.५२ आमि सर्वनाम्नः सुट्।
7.1.52 Āmi sarvanāmnaḥ suṭ|
Untranslated yet.
७.१.५३ त्रेस्त्रयः।
7.1.53 Trestrayaḥ|
Untranslated yet.
७.१.५४ ह्रस्वनद्यापो नुट्।
7.1.54 Hrasvanadyāpo nuṭ|
Untranslated yet.
७.१.५५ षट्चतुर्भ्यश्च।
7.1.55 Ṣaṭcaturbhyaśca|
Untranslated yet.
७.१.५६ श्रीग्रामण्योश्छन्दसि।
7.1.56 Śrīgrāmaṇyośchandasi|
Untranslated yet.
७.१.५७ गोः पादान्ते।
7.1.57 Goḥ pādānte|
Untranslated yet.
७.१.५८ इदितो नुम् धातोः।
7.1.58 Idito num dhātoḥ|
Untranslated yet.
७.१.५९ शे मुचादीनाम्।
7.1.59 Śe mucādīnām|
Untranslated yet.
७.१.६० मस्जिनशोर्झलि।
7.1.60 Masjinaśorjhali|
Untranslated yet.
७.१.६१ रधिजभोरचि।
7.1.61 Radhijabhoraci|
Untranslated yet.
७.१.६२ नेट्यलिटि रधेः।
7.1.62 Neṭyaliṭi radheḥ|
Untranslated yet.
७.१.६३ रभेरशब्लिटोः।
7.1.63 Rabheraśabliṭoḥ|
Untranslated yet.
७.१.६४ लभेश्च।
7.1.64 Labheśca|
Untranslated yet.
७.१.६५ आङो यि।
7.1.65 Āṅo yi|
Untranslated yet.
७.१.६६ उपात् प्रशंसायाम्।
7.1.66 Upāt praśaṁsāyām|
Untranslated yet.
७.१.६७ उपसर्गात् खल्घञोः।
7.1.67 Upasargāt khalghañoḥ|
Untranslated yet.
७.१.६८ न सुदुर्भ्यां केवलाभ्याम्।
7.1.68 Na sudurbhyāṁ kevalābhyām|
Untranslated yet.
७.१.६९ विभाषा चिण्णमुलोः।
7.1.69 Vibhāṣā ciṇṇamuloḥ|
Untranslated yet.
७.१.७० उगिदचां सर्वनामस्थानेऽधातोः।
7.1.70 Ugidacāṁ sarvanāmasthāne'dhātoḥ|
Untranslated yet.
७.१.७१ युजेरसमासे।
7.1.71 Yujerasamāse|
Untranslated yet.
७.१.७२ नपुंसकस्य झलचः।
7.1.72 Napuṁsakasya jhalacaḥ|
Untranslated yet.
७.१.७३ इकोऽचि विभक्तौ।
7.1.73 Iko'ci vibhaktau|
Untranslated yet.
७.१.७४ तृतीयाऽऽदिषु भाषितपुंस्कं पुंवद्गालवस्य।
7.1.74 Tṛtīyā''diṣu bhāṣitapuṁskaṁ puṁvadgālavasya|
Untranslated yet.
७.१.७५ अस्थिदधिसक्थ्यक्ष्णामनङुदात्तः।
7.1.75 Asthidadhisakthyakṣṇāmanaṅudāttaḥ|
Untranslated yet.
७.१.७६ छन्दस्यपि दृश्यते।
7.1.76 Chandasyapi dṛśyate|
Untranslated yet.
७.१.७७ ई च द्विवचने।
7.1.77 Ī ca dvivacane|
Untranslated yet.
७.१.७८ नाभ्यस्ताच्छतुः।
7.1.78 Nābhyastācchatuḥ|
Untranslated yet.
७.१.७९ वा नपुंसकस्य।
7.1.79 Vā napuṁsakasya|
Untranslated yet.
७.१.८० आच्छीनद्योर्नुम्।
7.1.80 Ācchīnadyornum|
Untranslated yet.
७.१.८१ शप्श्यनोर्नित्यम्।
7.1.81 Śapśyanornityam|
Untranslated yet.
७.१.८२ सावनडुहः।
7.1.82 Sāvanaḍuhaḥ|
Untranslated yet.
७.१.८३ दृक्स्ववस्स्वतवसां छन्दसि।
7.1.83 Dṛksvavassvatavasāṁ chandasi|
Untranslated yet.
७.१.८४ दिव औत्।
7.1.84 Diva aut|
Untranslated yet.
७.१.८५ पथिमथ्यृभुक्षामात्।
7.1.85 Pathimathyṛbhukṣāmāt|
Untranslated yet.
७.१.८६ इतोऽत् सर्वनामस्थाने।
7.1.86 Ito't sarvanāmasthāne|
Untranslated yet.
७.१.८७ थो न्थः।
7.1.87 Tho nthaḥ|
Untranslated yet.
७.१.८८ भस्य टेर्लोपः।
7.1.88 Bhasya ṭerlopaḥ|
Untranslated yet.
७.१.८९ पुंसोऽसुङ्।
7.1.89 Puṁso'suṅ|
Untranslated yet.
७.१.९० गोतो णित्।
7.1.90 Goto ṇit|
Untranslated yet.
७.१.९१ णलुत्तमो वा।
7.1.91 Ṇaluttamo vā|
Untranslated yet.
७.१.९२ सख्युरसम्बुद्धौ।
7.1.92 Sakhyurasambuddhau|
Untranslated yet.
७.१.९३ अनङ् सौ।
7.1.93 Anaṅ sau|
Untranslated yet.
७.१.९४ ऋदुशनस्पुरुदंशोऽनेहसां च।
7.1.94 Ṛduśanaspurudaṁśo'nehasāṁ ca|
Untranslated yet.
७.१.९५ तृज्वत् क्रोष्टुः।
7.1.95 Tṛjvat kroṣṭuḥ|
Untranslated yet.
७.१.९६ स्त्रियां च।
7.1.96 Striyāṁ ca|
Untranslated yet.
७.१.९७ विभाषा तृतीयाऽऽदिष्वचि।
7.1.97 Vibhāṣā tṛtīyā''diṣvaci|
Untranslated yet.
७.१.९८ चतुरनडुहोरामुदात्तः।
7.1.98 Caturanaḍuhorāmudāttaḥ|
Untranslated yet.
७.१.९९ अम् सम्बुद्धौ।
7.1.99 Am sambuddhau|
Untranslated yet.
७.१.१०० ॠत इद्धातोः।
7.1.100 Ṝta iddhātoḥ|
Untranslated yet.
७.१.१०१ उपधायाश्च।
7.1.101 Upadhāyāśca|
Untranslated yet.
७.१.१०२ उदोष्ठ्यपूर्वस्य।
7.1.102 Udoṣṭhyapūrvasya|
Untranslated yet.
७.१.१०३ बहुलं छन्दसि।
7.1.103 Bahulaṁ chandasi|
Untranslated yet.
Subchapter 2
७.२.१ सिचि वृद्धिः परस्मैपदेषु।
7.2.1 Sici vṛddhiḥ parasmaipadeṣu|
Untranslated yet.
७.२.२ अतो र्लान्तस्य।
7.2.2 Ato rlāntasya|
Untranslated yet.
७.२.३ वदव्रजहलन्तस्याचः।
7.2.3 Vadavrajahalantasyācaḥ|
Untranslated yet.
७.२.४ नेटि।
7.2.4 Neṭi|
Untranslated yet.
७.२.५ ह्म्यन्तक्षणश्वसजागृणिश्व्येदिताम्।
7.2.5 Hmyantakṣaṇaśvasajāgṛṇiśvyeditām|
Untranslated yet.
७.२.६ ऊर्णोतेर्विभाषा।
7.2.6 Ūrṇotervibhāṣā|
Untranslated yet.
७.२.७ अतो हलादेर्लघोः।
7.2.7 Ato halāderlaghoḥ|
Untranslated yet.
७.२.८ नेड् वशि कृति।
7.2.8 Neḍ vaśi kṛti|
Untranslated yet.
७.२.९ तितुत्रतथसिसुसरकसेषु च।
7.2.9 Titutratathasisusarakaseṣu ca|
Untranslated yet.
७.२.१० एकाच उपदेशेऽनुदात्तात्।
7.2.10 Ekāca upadeśe'nudāttāt|
Untranslated yet.
७.२.११ श्र्युकः किति।
7.2.11 Śryukaḥ kiti|
Untranslated yet.
७.२.१२ सनि ग्रहगुहोश्च।
7.2.12 Sani grahaguhośca|
Untranslated yet.
७.२.१३ कृसृभृवृस्तुद्रुस्रुश्रुवो लिटि।
7.2.13 Kṛsṛbhṛvṛstudrusruśruvo liṭi|
Untranslated yet.
७.२.१४ श्वीदितो निष्ठायाम्।
7.2.14 Śvīdito niṣṭhāyām|
Untranslated yet.
७.२.१५ यस्य विभाषा।
7.2.15 Yasya vibhāṣā|
Untranslated yet.
७.२.१६ आदितश्च।
7.2.16 Āditaśca|
Untranslated yet.
७.२.१७ विभाषा भावादिकर्मणोः।
7.2.17 Vibhāṣā bhāvādikarmaṇoḥ|
Untranslated yet.
७.२.१८ क्षुब्धस्वान्तध्वान्तलग्नम्लिष्टविरिब्धफाण्टबाढानि मन्थमनस्तमःसक्ताविस्पष्टस्वरानायासभृशेषु।
7.2.18 Kṣubdhasvāntadhvāntalagnamliṣṭaviribdhaphāṇṭabāḍhāni manthamanastamaḥsaktāvispaṣṭasvarānāyāsabhṛśeṣu|
Untranslated yet.
७.२.१९ धृषिशसी वैयात्ये।
7.2.19 Dhṛṣiśasī vaiyātye|
Untranslated yet.
७.२.२० दृढः स्थूलबलयोः।
7.2.20 Dṛḍhaḥ sthūlabalayoḥ|
Untranslated yet.
७.२.२१ प्रभौ परिवृढः।
7.2.21 Prabhau parivṛḍhaḥ|
Untranslated yet.
७.२.२२ कृच्छ्रगहनयोः कषः।
7.2.22 Kṛcchragahanayoḥ kaṣaḥ|
Untranslated yet.
७.२.२३ घुषिरविशब्दने।
7.2.23 Ghuṣiraviśabdane|
Untranslated yet.
७.२.२४ अर्देः सन्निविभ्यः।
7.2.24 Ardeḥ sannivibhyaḥ|
Untranslated yet.
७.२.२५ अभेश्चाविदूर्ये।
7.2.25 Abheścāvidūrye|
Untranslated yet.
७.२.२६ णेरध्ययने वृत्तम्।
7.2.26 Ṇeradhyayane vṛttam|
Untranslated yet.
७.२.२७ वा दान्तशान्तपूर्णदस्तस्पष्टच्छन्नज्ञप्ताः।
7.2.27 Vā dāntaśāntapūrṇadastaspaṣṭacchannajñaptāḥ|
Untranslated yet.
७.२.२८ रुष्यमत्वरसङ्घुषास्वनाम्।
7.2.28 Ruṣyamatvarasaṅghuṣāsvanām|
Untranslated yet.
७.२.२९ हृषेर्लोमसु।
7.2.29 Hṛṣerlomasu|
Untranslated yet.
७.२.३० अपचितश्च।
7.2.30 Apacitaśca|
Untranslated yet.
७.२.३१ ह्रु ह्वरेश्छन्दसि।
7.2.31 Hru hvareśchandasi|
Untranslated yet.
७.२.३२ अपरिह्वृताश्च।
7.2.32 Aparihvṛtāśca|
Untranslated yet.
७.२.३३ सोमे ह्वरितः।
7.2.33 Some hvaritaḥ|
Untranslated yet.
७.२.३४ ग्रसितस्कभितस्तभितोत्तभितचत्तविकस्तविशस्तॄशंस्तृशास्तृतरुतृतरूतृवरुतृवरूतृवरुत्रीरुज्ज्वलितिक्षरितिक्षमितिवमित्यमितीति च।
7.2.34 Grasitaskabhitastabhitottabhitacattavikastaviśastṝśaṁstṛśāstṛtarutṛtarūtṛvarutṛvarūtṛvarutrīrujjvalitikṣaritikṣamitivamityamitīti ca|
Untranslated yet.
७.२.३५ आर्धधातुकस्येड् वलादेः।
7.2.35 Ārdhadhātukasyeḍ valādeḥ|
Untranslated yet.
७.२.३६ स्नुक्रमोरनात्मनेपदनिमित्ते।
7.2.36 Snukramoranātmanepadanimitte|
Untranslated yet.
७.२.३७ ग्रहोऽलिटि दीर्घः।
7.2.37 Graho'liṭi dīrghaḥ|
Untranslated yet.
७.२.३८ वॄतो वा।
7.2.38 Vṝto vā|
Untranslated yet.
७.२.३९ न लिङि।
7.2.39 Na liṅi|
Untranslated yet.
७.२.४० सिचि च परस्मैपदेषु।
7.2.40 Sici ca parasmaipadeṣu|
Untranslated yet.
७.२.४१ इट् सनि वा।
7.2.41 Iṭ sani vā|
Untranslated yet.
७.२.४२ लिङ्सिचोरात्मनेपदेषु।
7.2.42 Liṅsicorātmanepadeṣu|
Untranslated yet.
७.२.४३ ऋतश्च संयोगादेः।
7.2.43 Ṛtaśca saṁyogādeḥ|
Untranslated yet.
७.२.४४ स्वरतिसूतिसूयतिधूञूदितो वा।
7.2.44 Svaratisūtisūyatidhūñūdito vā|
Untranslated yet.
७.२.४५ रधादिभ्यश्च।
7.2.45 Radhādibhyaśca|
Untranslated yet.
७.२.४६ निरः कुषः।
7.2.46 Niraḥ kuṣaḥ|
Untranslated yet.
७.२.४७ इण्निष्ठायाम्।
7.2.47 Iṇniṣṭhāyām|
Untranslated yet.
७.२.४८ तीषसहलुभरुषरिषः।
7.2.48 Tīṣasahalubharuṣariṣaḥ|
Untranslated yet.
७.२.४९ सनीवन्तर्धभ्रस्जदम्भुश्रिस्वृयूर्णुभरज्ञपिसनाम्।
7.2.49 Sanīvantardhabhrasjadambhuśrisvṛyūrṇubharajñapisanām|
Untranslated yet.
७.२.५० क्लिशः क्त्वानिष्ठयोः।
7.2.50 Kliśaḥ ktvāniṣṭhayoḥ|
Untranslated yet.
७.२.५१ पूङश्च।
7.2.51 Pūṅaśca|
Untranslated yet.
७.२.५२ वसतिक्षुधोरिट्।
7.2.52 Vasatikṣudhoriṭ|
Untranslated yet.
७.२.५३ अञ्चेः पूजायाम्।
7.2.53 Añceḥ pūjāyām|
Untranslated yet.
७.२.५४ लुभो विमोचने।
7.2.54 Lubho vimocane|
Untranslated yet.
७.२.५५ जॄव्रश्च्योः क्त्वि।
7.2.55 Jṝvraścyoḥ ktvi|
Untranslated yet.
७.२.५६ उदितो वा।
7.2.56 Udito vā|
Untranslated yet.
७.२.५७ सेऽसिचि कृतचृतच्छृदतृदनृतः।
7.2.57 Se'sici kṛtacṛtacchṛdatṛdanṛtaḥ|
Untranslated yet.
७.२.५८ गमेरिट् परस्मैपदेषु।
7.2.58 Gameriṭ parasmaipadeṣu|
Untranslated yet.
७.२.५९ न वृद्भ्यश्चतुर्भ्यः।
7.2.59 Na vṛdbhyaścaturbhyaḥ|
Untranslated yet.
७.२.६० तासि च कॢपः।
7.2.60 Tāsi ca kḷpaḥ|
Untranslated yet.
७.२.६१ अचस्तास्वत् थल्यनिटो नित्यम्।
7.2.61 Acastāsvat thalyaniṭo nityam|
Untranslated yet.
७.२.६२ उपदेशेऽत्वतः।
7.2.62 Upadeśe'tvataḥ|
Untranslated yet.
७.२.६३ ऋतो भारद्वाजस्य।
7.2.63 Ṛto bhāradvājasya|
Untranslated yet.
७.२.६४ बभूथाततन्थजगृम्भववर्थेति निगमे।
7.2.64 Babhūthātatanthajagṛmbhavavartheti nigame|
Untranslated yet.
७.२.६५ विभाषा सृजिदृषोः।
7.2.65 Vibhāṣā sṛjidṛṣoḥ|
Untranslated yet.
७.२.६६ इडत्त्यर्तिव्ययतीनाम्।
7.2.66 Iḍattyartivyayatīnām|
Untranslated yet.
७.२.६७ वस्वेकाजाद्घसाम्।
7.2.67 Vasvekājādghasām|
Untranslated yet.
७.२.६८ विभाषा गमहनविदविशाम्।
7.2.68 Vibhāṣā gamahanavidaviśām|
Untranslated yet.
७.२.६९ सनिंससनिवांसम्।
7.2.69 Saniṁsasanivāṁsam|
Untranslated yet.
७.२.७० ऋद्धनोः स्ये।
7.2.70 Ṛddhanoḥ sye|
Untranslated yet.
७.२.७१ अञ्जेः सिचि।
7.2.71 Añjeḥ sici|
Untranslated yet.
७.२.७२ स्तुसुधूञ्भ्यः परस्मैपदेषु।
7.2.72 Stusudhūñbhyaḥ parasmaipadeṣu|
Untranslated yet.
७.२.७३ यमरमनमातां सक् च।
7.2.73 Yamaramanamātāṁ sak ca|
Untranslated yet.
७.२.७४ स्मिपूङ्रञ्ज्वशां सनि।
7.2.74 Smipūṅrañjvaśāṁ sani|
Untranslated yet.
७.२.७५ किरश्च पञ्चभ्यः।
7.2.75 Kiraśca pañcabhyaḥ|
Untranslated yet.
७.२.७६ रुदादिभ्यः सार्वधतुके।
7.2.76 Rudādibhyaḥ sārvadhatuke|
Untranslated yet.
७.२.७७ ईशः से।
7.2.77 Īśaḥ se|
Untranslated yet.
७.२.७८ ईडजनोर्ध्वे च।
7.2.78 Īḍajanordhve ca|
Untranslated yet.
७.२.७९ लिङः सलोपोऽनन्त्यस्य।
7.2.79 Liṅaḥ salopo'nantyasya|
Untranslated yet.
७.२.८० अतो येयः।
7.2.80 Ato yeyaḥ|
Untranslated yet.
७.२.८१ आतो ङितः।
7.2.81 Āto ṅitaḥ|
Untranslated yet.
७.२.८२ आने मुक्।
7.2.82 Āne muk|
Untranslated yet.
७.२.८३ ईदासः।
7.2.83 Īdāsaḥ|
Untranslated yet.
७.२.८४ अष्टन आ विभक्तौ।
7.2.84 Aṣṭana ā vibhaktau|
Untranslated yet.
७.२.८५ रायो हलि।
7.2.85 Rāyo hali|
Untranslated yet.
७.२.८६ युष्मदस्मदोरनादेशे।
7.2.86 Yuṣmadasmadoranādeśe|
Untranslated yet.
७.२.८७ द्वितीयायां च।
7.2.87 Dvitīyāyāṁ ca|
Untranslated yet.
७.२.८८ प्रथमायाश्च द्विवचने भाषायाम्।
7.2.88 Prathamāyāśca dvivacane bhāṣāyām|
Untranslated yet.
७.२.८९ योऽचि।
7.2.89 Yo'ci|
Untranslated yet.
७.२.९० शेषे लोपः।
7.2.90 Śeṣe lopaḥ|
Untranslated yet.
७.२.९१ मपर्यन्तस्य।
7.2.91 Maparyantasya|
Untranslated yet.
७.२.९२ युवावौ द्विवचने।
7.2.92 Yuvāvau dvivacane|
Untranslated yet.
७.२.९३ यूयवयौ जसि।
7.2.93 Yūyavayau jasi|
Untranslated yet.
७.२.९४ त्वाहौ सौ।
7.2.94 Tvāhau sau|
Untranslated yet.
७.२.९५ तुभ्यमह्यौ ङयि।
7.2.95 Tubhyamahyau ṅayi|
Untranslated yet.
७.२.९६ तवममौ ङसि।
7.2.96 Tavamamau ṅasi|
Untranslated yet.
७.२.९७ त्वमावेकवचने।
7.2.97 Tvamāvekavacane|
Untranslated yet.
७.२.९८ प्रतयोत्तरपदयोश्च।
7.2.98 Pratayottarapadayośca|
Untranslated yet.
७.२.९९ त्रिचतुरोः स्त्रियां तिसृचतसृ।
7.2.99 Tricaturoḥ striyāṁ tisṛcatasṛ|
Untranslated yet.
७.२.१०० अचि र ऋतः।
7.2.100 Aci ra ṛtaḥ|
Untranslated yet.
७.२.१०१ जराया जरसन्यतरस्याम्।
7.2.101 Jarāyā jarasanyatarasyām|
Untranslated yet.
७.२.१०२ त्यदादीनामः।
7.2.102 Tyadādīnāmaḥ|
Untranslated yet.
७.२.१०३ किमः कः।
7.2.103 Kimaḥ kaḥ|
Untranslated yet.
७.२.१०४ कु तिहोः।
7.2.104 Ku tihoḥ|
Untranslated yet.
७.२.१०५ क्वाति।
7.2.105 Kvāti|
Untranslated yet.
७.२.१०६ तदोः सः सावनन्त्ययोः।
7.2.106 Tadoḥ saḥ sāvanantyayoḥ|
Untranslated yet.
७.२.१०७ अदस औ सुलोपश्च।
7.2.107 Adasa au sulopaśca|
Untranslated yet.
७.२.१०८ इदमो मः।
7.2.108 Idamo maḥ|
Untranslated yet.
७.२.१०९ दश्च।
7.2.109 Daśca|
Untranslated yet.
७.२.११० यः सौ।
7.2.110 Yaḥ sau|
Untranslated yet.
७.२.१११ इदोऽय् पुंसि।
7.2.111 Ido'y puṁsi|
Untranslated yet.
७.२.११२ अनाप्यकः।
7.2.112 Anāpyakaḥ|
Untranslated yet.
७.२.११३ हलि लोपः।
7.2.113 Hali lopaḥ|
Untranslated yet.
७.२.११४ मृजेर्वृद्धिः।
7.2.114 Mṛjervṛddhiḥ|
Untranslated yet.
७.२.११५ अचो ञ्णिति।
7.2.115 Aco ñṇiti|
Untranslated yet.
७.२.११६ अत उपधायाः।
7.2.116 Ata upadhāyāḥ|
Untranslated yet.
७.२.११७ तद्धितेष्वचामादेः।
7.2.117 Taddhiteṣvacāmādeḥ|
Untranslated yet.
७.२.११८ किति च।
7.2.118 Kiti ca|
Untranslated yet.
Subchapter 3
७.३.१ देविकाशिंशपादित्यवाड्दीर्घसत्रश्रेयसामात्।
7.3.1 Devikāśiṁśapādityavāḍdīrghasatraśreyasāmāt|
Untranslated yet.
७.३.२ केकयमित्त्रयुप्रलयानां यादेरियः।
7.3.2 Kekayamittrayupralayānāṁ yāderiyaḥ|
Untranslated yet.
७.३.३ न य्वाभ्यां पदान्ताभ्याम् पूर्वौ तु ताभ्यामैच्।
7.3.3 Na yvābhyāṁ padāntābhyām pūrvau tu tābhyāmaic|
Untranslated yet.
७.३.४ द्वारादीनां च।
7.3.4 Dvārādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
७.३.५ न्यग्रोधस्य च केवलस्य।
7.3.5 Nyagrodhasya ca kevalasya|
Untranslated yet.
७.३.६ न कर्मव्यतिहारे।
7.3.6 Na karmavyatihāre|
Untranslated yet.
७.३.७ स्वागतादीनां च।
7.3.7 Svāgatādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
७.३.८ श्वादेरिञि।
7.3.8 Śvāderiñi|
Untranslated yet.
७.३.९ पदान्तस्यान्यतरस्याम्।
7.3.9 Padāntasyānyatarasyām|
Untranslated yet.
७.३.१० उत्तरपदस्य।
7.3.10 Uttarapadasya|
Untranslated yet.
७.३.११ अवयवादृतोः।
7.3.11 Avayavādṛtoḥ|
Untranslated yet.
७.३.१२ सुसर्वार्धाज्जनपदस्य।
7.3.12 Susarvārdhājjanapadasya|
Untranslated yet.
७.३.१३ दिशोऽमद्राणाम्।
7.3.13 Diśo'madrāṇām|
Untranslated yet.
७.३.१४ प्राचां ग्रामनगराणाम्।
7.3.14 Prācāṁ grāmanagarāṇām|
Untranslated yet.
७.३.१५ सङ्ख्यायाः संवत्सरसङ्ख्यस्य च।
7.3.15 Saṅkhyāyāḥ saṁvatsarasaṅkhyasya ca|
Untranslated yet.
७.३.१६ वर्षस्याभविष्यति।
7.3.16 Varṣasyābhaviṣyati|
Untranslated yet.
७.३.१७ परिमाणान्तस्यासञ्ज्ञाशाणयोः।
7.3.17 Parimāṇāntasyāsañjñāśāṇayoḥ|
Untranslated yet.
७.३.१८ जे प्रोष्ठपदानाम्।
7.3.18 Je proṣṭhapadānām|
Untranslated yet.
७.३.१९ हृद्भगसिन्ध्वन्ते पूर्वपदस्य च।
7.3.19 Hṛdbhagasindhvante pūrvapadasya ca|
Untranslated yet.
७.३.२० अनुशतिकादीनां च।
7.3.20 Anuśatikādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
७.३.२१ देवताद्वन्द्वे च।
7.3.21 Devatādvandve ca|
Untranslated yet.
७.३.२२ नेन्द्रस्य परस्य।
7.3.22 Nendrasya parasya|
Untranslated yet.
७.३.२३ दीर्घाच्च वरुणस्य।
7.3.23 Dīrghācca varuṇasya|
Untranslated yet.
७.३.२४ प्राचां नगरान्ते।
7.3.24 Prācāṁ nagarānte|
Untranslated yet.
७.३.२५ जङ्गलधेनुवलजान्तस्य विभाषितमुत्तरम्।
7.3.25 Jaṅgaladhenuvalajāntasya vibhāṣitamuttaram|
Untranslated yet.
७.३.२६ अर्धात् परिमाणस्य पूर्वस्य तु वा।
7.3.26 Ardhāt parimāṇasya pūrvasya tu vā|
Untranslated yet.
७.३.२७ नातः परस्य।
7.3.27 Nātaḥ parasya|
Untranslated yet.
७.३.२८ प्रवाहणस्य ढे।
7.3.28 Pravāhaṇasya ḍhe|
Untranslated yet.
७.३.२९ तत्प्रत्ययस्य च।
7.3.29 Tatpratyayasya ca|
Untranslated yet.
७.३.३० नञः शुचीश्वरक्षेत्रज्ञकुशलनिपुणानाम्।
7.3.30 Nañaḥ śucīśvarakṣetrajñakuśalanipuṇānām|
Untranslated yet.
७.३.३१ यथातथयथापुरयोः पर्यायेण।
7.3.31 Yathātathayathāpurayoḥ paryāyeṇa|
Untranslated yet.
७.३.३२ हनस्तोऽचिण्णलोः।
7.3.32 Hanasto'ciṇṇaloḥ|
Untranslated yet.
७.३.३३ आतो युक् चिण्कृतोः।
7.3.33 Āto yuk ciṇkṛtoḥ|
Untranslated yet.
७.३.३४ नोदात्तोपदेशस्य मान्तस्यानाचमेः।
7.3.34 Nodāttopadeśasya māntasyānācameḥ|
Untranslated yet.
७.३.३५ जनिवध्योश्च।
7.3.35 Janivadhyośca|
Untranslated yet.
७.३.३६ अर्त्तिह्रीब्लीरीक्नूयीक्ष्माय्यातां पुङ्णौ।
7.3.36 Arttihrīblīrīknūyīkṣmāyyātāṁ puṅṇau|
Untranslated yet.
७.३.३७ शाच्छासाह्वाव्यावेपां युक्।
7.3.37 Śācchāsāhvāvyāvepāṁ yuk|
Untranslated yet.
७.३.३८ वो विधूनने जुक्।
7.3.38 Vo vidhūnane juk|
Untranslated yet.
७.३.३९ लीलोर्नुग्लुकावन्यतरस्यां स्नेहविपातने।
7.3.39 Līlornuglukāvanyatarasyāṁ snehavipātane|
Untranslated yet.
७.३.४० भियो हेतुभये षुक्।
7.3.40 Bhiyo hetubhaye ṣuk|
Untranslated yet.
७.३.४१ स्फायो वः।
7.3.41 Sphāyo vaḥ|
Untranslated yet.
७.३.४२ शदेरगतौ तः।
7.3.42 Śaderagatau taḥ|
Untranslated yet.
७.३.४३ रुहः पोऽन्यतरस्याम्।
7.3.43 Ruhaḥ po'nyatarasyām|
Untranslated yet.
७.३.४४ प्रत्ययस्थात् कात् पूर्वस्यात इदाप्यसुपः।
7.3.44 Pratyayasthāt kāt pūrvasyāta idāpyasupaḥ|
Untranslated yet.
७.३.४५ न यासयोः।
7.3.45 Na yāsayoḥ|
Untranslated yet.
७.३.४६ उदीचामातः स्थाने यकपूर्वायाः।
7.3.46 Udīcāmātaḥ sthāne yakapūrvāyāḥ|
Untranslated yet.
७.३.४७ भस्त्रैषाऽजाज्ञाद्वास्वानञ्पूर्वाणामपि।
7.3.47 Bhastraiṣā'jājñādvāsvānañpūrvāṇāmapi|
Untranslated yet.
७.३.४८ अभाषितपुंस्काच्च।
7.3.48 Abhāṣitapuṁskācca|
Untranslated yet.
७.३.४९ आदाचार्याणाम्।
7.3.49 Ādācāryāṇām|
Untranslated yet.
७.३.५० ठस्येकः।
7.3.50 Ṭhasyekaḥ|
Untranslated yet.
७.३.५१ इसुसुक्तान्तात् कः।
7.3.51 Isusuktāntāt kaḥ|
Untranslated yet.
७.३.५२ चजोः कु घिन्ण्यतोः।
7.3.52 Cajoḥ ku ghinṇyatoḥ|
Untranslated yet.
७.३.५३ न्यङ्क्वादीनां च।
7.3.53 Nyaṅkvādīnāṁ ca|
Untranslated yet.
७.३.५४ हो हन्तेर्ञ्णिन्नेषु।
7.3.54 Ho hanterñṇinneṣu|
Untranslated yet.
७.३.५५ अभ्यासाच्च।
7.3.55 Abhyāsācca|
Untranslated yet.
७.३.५६ हेरचङि।
7.3.56 Heracaṅi|
Untranslated yet.
७.३.५७ सन्लिटोर्जेः।
7.3.57 Sanliṭorjeḥ|
Untranslated yet.
७.३.५८ विभाषा चेः।
7.3.58 Vibhāṣā ceḥ|
Untranslated yet.
७.३.५९ न क्वादेः।
7.3.59 Na kvādeḥ|
Untranslated yet.
७.३.६० अजिवृज्योश्च।
7.3.60 Ajivṛjyośca|
Untranslated yet.
७.३.६१ भुजन्युब्जौ पाण्युपतापयोः।
7.3.61 Bhujanyubjau pāṇyupatāpayoḥ|
Untranslated yet.
७.३.६२ प्रयाजानुयाजौ यज्ञाङ्गे।
7.3.62 Prayājānuyājau yajñāṅge|
Untranslated yet.
७.३.६३ वञ्चेर्गतौ।
7.3.63 Vañcergatau|
Untranslated yet.
७.३.६४ ओक उचः के।
7.3.64 Oka ucaḥ ke|
Untranslated yet.
७.३.६५ ण्य आवश्यके।
7.3.65 Ṇya āvaśyake|
Untranslated yet.
७.३.६६ यजयाचरुचप्रवचर्चश्च।
7.3.66 Yajayācarucapravacarcaśca|
Untranslated yet.
७.३.६७ वचोऽशब्दसञ्ज्ञायाम्।
7.3.67 Vaco'śabdasañjñāyām|
Untranslated yet.
७.३.६८ प्रयोज्यनियोज्यौ शक्यार्थे।
7.3.68 Prayojyaniyojyau śakyārthe|
Untranslated yet.
७.३.६९ भोज्यं भक्ष्ये।
7.3.69 Bhojyaṁ bhakṣye|
Untranslated yet.
७.३.७० घोर्लोपो लेटि वा।
7.3.70 Ghorlopo leṭi vā|
Untranslated yet.
७.३.७१ ओतः श्यनि।
7.3.71 Otaḥ śyani|
Untranslated yet.
७.३.७२ क्सस्याचि।
7.3.72 Ksasyāci|
Untranslated yet.
७.३.७३ लुग्वा दुहदिहलिहगुहामात्मनेपदे दन्त्ये।
7.3.73 Lugvā duhadihalihaguhāmātmanepade dantye|
Untranslated yet.
७.३.७४ शमामष्टानां दीर्घः श्यनि।
7.3.74 Śamāmaṣṭānāṁ dīrghaḥ śyani|
Untranslated yet.
७.३.७५ ष्ठिवुक्लम्याचमां शिति।
7.3.75 Ṣṭhivuklamyācamāṁ śiti|
Untranslated yet.
७.३.७६ क्रमः परस्मैपदेषु।
7.3.76 Kramaḥ parasmaipadeṣu|
Untranslated yet.
७.३.७७ इषुगमियमां छः।
7.3.77 Iṣugamiyamāṁ chaḥ|
Untranslated yet.
७.३.७८ पाघ्राध्मास्थाम्नादाण्दृश्यर्त्तिसर्त्तिशदसदां पिबजिघ्रधमतिष्ठमनयच्छपश्यर्च्छधौशीयसीदाः।
7.3.78 Pāghrādhmāsthāmnādāṇdṛśyarttisarttiśadasadāṁ pibajighradhamatiṣṭhamanayacchapaśyarcchadhauśīyasīdāḥ|
Untranslated yet.
७.३.७९ ज्ञाजनोर्जा।
7.3.79 Jñājanorjā|
Untranslated yet.
७.३.८० प्वादीनां ह्रस्वः।
7.3.80 Pvādīnāṁ hrasvaḥ|
Untranslated yet.
७.३.८१ मीनातेर्निगमे।
7.3.81 Mīnāternigame|
Untranslated yet.
७.३.८२ मिदेर्गुणः।
7.3.82 Miderguṇaḥ|
Untranslated yet.
७.३.८३ जुसि च।
7.3.83 Jusi ca|
Untranslated yet.
७.३.८४ सार्वधातुकार्धधातुकयोः।
7.3.84 Sārvadhātukārdhadhātukayoḥ|
Untranslated yet.
७.३.८५ जाग्रोऽविचिण्णल्ङित्सु।
7.3.85 Jāgro'viciṇṇalṅitsu|
Untranslated yet.
७.३.८६ पुगन्तलघूपधस्य च।
7.3.86 Pugantalaghūpadhasya ca|
Untranslated yet.
७.३.८७ नाभ्यस्तस्याचि पिति सार्वधातुके।
7.3.87 Nābhyastasyāci piti sārvadhātuke|
Untranslated yet.
७.३.८८ भूसुवोस्तिङि।
7.3.88 Bhūsuvostiṅi|
Untranslated yet.
७.३.८९ उतो वृद्धिर्लुकि हलि।
7.3.89 Uto vṛddhirluki hali|
Untranslated yet.
७.३.९० ऊर्णोतेर्विभाषा।
7.3.90 Ūrṇotervibhāṣā|
Untranslated yet.
७.३.९१ गुणोऽपृक्ते।
7.3.91 Guṇo'pṛkte|
Untranslated yet.
७.३.९२ तृणह इम्।
7.3.92 Tṛṇaha im|
Untranslated yet.
७.३.९३ ब्रुव ईट्।
7.3.93 Bruva īṭ|
Untranslated yet.
७.३.९४ यङो वा।
7.3.94 Yaṅo vā|
Untranslated yet.
७.३.९५ तुरुस्तुशम्यमः सार्वधातुके।
7.3.95 Turustuśamyamaḥ sārvadhātuke|
Untranslated yet.
७.३.९६ अस्तिसिचोऽपृक्ते।
7.3.96 Astisico'pṛkte|
Untranslated yet.
७.३.९७ बहुलं छन्दसि।
7.3.97 Bahulaṁ chandasi|
Untranslated yet.
७.३.९८ रुदश्च पञ्चभ्यः।
7.3.98 Rudaśca pañcabhyaḥ|
Untranslated yet.
७.३.९९ अड्गार्ग्यगालवयोः।
7.3.99 Aḍgārgyagālavayoḥ|
Untranslated yet.
७.३.१०० अदः सर्वेषाम्।
7.3.100 Adaḥ sarveṣām|
Untranslated yet.
७.३.१०१ अतो दीर्घो यञि।
7.3.101 Ato dīrgho yañi|
Untranslated yet.
७.३.१०२ सुपि च।
7.3.102 Supi ca|
Untranslated yet.
७.३.१०३ बहुवचने झल्येत्।
7.3.103 Bahuvacane jhalyet|
Untranslated yet.
७.३.१०४ ओऽसि च।
7.3.104 O'si ca|
Untranslated yet.
७.३.१०५ आङि चापः।
7.3.105 Āṅi cāpaḥ|
Untranslated yet.
७.३.१०६ सम्बुद्धौ च।
7.3.106 Sambuddhau ca|
Untranslated yet.
७.३.१०७ अम्बाऽर्थनद्योर्ह्रस्वः।
7.3.107 Ambā'rthanadyorhrasvaḥ|
Untranslated yet.
७.३.१०८ ह्रस्वस्य गुणः।
7.3.108 Hrasvasya guṇaḥ|
Untranslated yet.
७.३.१०९ जसि च।
7.3.109 Jasi ca|
Untranslated yet.
७.३.११० ऋतो ङिसर्वनामस्थानयोः।
7.3.110 Ṛto ṅisarvanāmasthānayoḥ|
Untranslated yet.
७.३.१११ घेर्ङिति।
7.3.111 Gherṅiti|
Untranslated yet.
७.३.११२ आण्नद्याः।
7.3.112 Āṇnadyāḥ|
Untranslated yet.
७.३.११३ याडापः।
7.3.113 Yāḍāpaḥ|
Untranslated yet.
७.३.११४ सर्वनाम्नः स्याड्ढ्रस्वश्च।
7.3.114 Sarvanāmnaḥ syāḍḍhrasvaśca|
Untranslated yet.
७.३.११५ विभाषा द्वितीयातृतीयाभ्याम्।
7.3.115 Vibhāṣā dvitīyātṛtīyābhyām|
Untranslated yet.
७.३.११६ ङेराम्नद्याम्नीभ्यः।
7.3.116 Ṅerāmnadyāmnībhyaḥ|
Untranslated yet.
७.३.११७ इदुद्भ्याम्।
7.3.117 Idudbhyām|
Untranslated yet.
७.३.११८ औत्।
7.3.118 Aut|
Untranslated yet.
७.३.११९ अच्च घेः।
7.3.119 Acca gheḥ|
Untranslated yet.
७.३.१२० आङो नाऽस्त्रियाम्।
7.3.120 Āṅo nā'striyām|
Untranslated yet.
Subchapter 4
७.४.१ णौ चङ्युपधाया ह्रस्वः।
7.4.1 Ṇau caṅyupadhāyā hrasvaḥ|
Untranslated yet.
७.४.२ नाग्लोपिशास्वृदिताम्।
7.4.2 Nāglopiśāsvṛditām|
Untranslated yet.
७.४.३ भ्राजभासभाषदीपजीवमीलपीडामन्यतरस्याम्।
7.4.3 Bhrājabhāsabhāṣadīpajīvamīlapīḍāmanyatarasyām|
Untranslated yet.
७.४.४ लोपः पिबतेरीच्चाभ्यासस्य।
7.4.4 Lopaḥ pibaterīccābhyāsasya|
Untranslated yet.
७.४.५ तिष्ठतेरित्।
7.4.5 Tiṣṭhaterit|
Untranslated yet.
७.४.६ जिघ्रतेर्वा।
7.4.6 Jighratervā|
Untranslated yet.
७.४.७ उरृत्।
7.4.7 Urṛt|
Untranslated yet.
७.४.८ नित्यं छन्दसि।
7.4.8 Nityaṁ chandasi|
Untranslated yet.
७.४.९ दयतेर्दिगि लिटि।
7.4.9 Dayaterdigi liṭi|
Untranslated yet.
७.४.१० ऋतश्च संयोगादेर्गुणः।
7.4.10 Ṛtaśca saṁyogāderguṇaḥ|
Untranslated yet.
७.४.११ ऋच्छत्यॄताम्।
7.4.11 Ṛcchatyṝtām|
Untranslated yet.
७.४.१२ शृदॄप्रां ह्रस्वो वा।
7.4.12 Śṛdṝprāṁ hrasvo vā|
Untranslated yet.
७.४.१३ केऽणः।
7.4.13 Ke'ṇaḥ|
Untranslated yet.
७.४.१४ न कपि।
7.4.14 Na kapi|
Untranslated yet.
७.४.१५ आपोऽन्यतरस्याम्।
7.4.15 Āpo'nyatarasyām|
Untranslated yet.
७.४.१६ ऋदृशोऽङि गुणः।
7.4.16 Ṛdṛśo'ṅi guṇaḥ|
Untranslated yet.
७.४.१७ अस्यतेस्थुक्।
7.4.17 Asyatesthuk|
Untranslated yet.
७.४.१८ श्वयतेरः।
7.4.18 Śvayateraḥ|
Untranslated yet.
७.४.१९ पतः पुम्।
7.4.19 Pataḥ pum|
Untranslated yet.
७.४.२० वच उम्।
7.4.20 Vaca um|
Untranslated yet.
७.४.२१ शीङः सार्वधातुके गुणः।
7.4.21 Śīṅaḥ sārvadhātuke guṇaḥ|
Untranslated yet.
७.४.२२ अयङ् यि क्ङिति।
7.4.22 Ayaṅ yi kṅiti|
Untranslated yet.
७.४.२३ उपसर्गाद्ध्रस्व ऊहतेः।
7.4.23 Upasargāddhrasva ūhateḥ|
Untranslated yet.
७.४.२४ एतेर्लिङि।
7.4.24 Eterliṅi|
Untranslated yet.
७.४.२५ अकृत्सार्वधातुकयोर्दीर्घः।
7.4.25 Akṛtsārvadhātukayordīrghaḥ|
Untranslated yet.
७.४.२६ च्वौ च।
7.4.26 Cvau ca|
Untranslated yet.
७.४.२७ रीङ् ऋतः।
7.4.27 Rīṅ ṛtaḥ|
Untranslated yet.
७.४.२८ रिङ् शयग्लिङ्क्षु।
7.4.28 Riṅ śayagliṅkṣu|
Untranslated yet.
७.४.२९ गुणोऽर्तिसंयोगाद्योः।
7.4.29 Guṇo'rtisaṁyogādyoḥ|
Untranslated yet.
७.४.३० यङि च।
7.4.30 Yaṅi ca|
Untranslated yet.
७.४.३१ ई घ्राध्मोः।
7.4.31 Ī ghrādhmoḥ|
Untranslated yet.
७.४.३२ अस्य च्वौ।
7.4.32 Asya cvau|
Untranslated yet.
७.४.३३ क्यचि च।
7.4.33 Kyaci ca|
Untranslated yet.
७.४.३४ अशनायोदन्यधनाया बुभुक्षापिपासागर्द्धेषु।
7.4.34 Aśanāyodanyadhanāyā bubhukṣāpipāsāgarddheṣu|
Untranslated yet.
७.४.३५ न च्छन्दस्यपुत्रस्य।
7.4.35 Na cchandasyaputrasya|
Untranslated yet.
७.४.३६ दुरस्युर्द्रविणस्युर्वृषण्यतिरिषण्यति।
7.4.36 Durasyurdraviṇasyurvṛṣaṇyatiriṣaṇyati|
Untranslated yet.
७.४.३७ अश्वाघस्यात्।
7.4.37 Aśvāghasyāt|
Untranslated yet.
७.४.३८ देवसुम्नयोर्यजुषि काठके।
7.4.38 Devasumnayoryajuṣi kāṭhake|
Untranslated yet.
७.४.३९ कव्यध्वरपृतनस्यर्चि लोपः।
7.4.39 Kavyadhvarapṛtanasyarci lopaḥ|
Untranslated yet.
७.४.४० द्यतिस्यतिमास्थामित्ति किति।
7.4.40 Dyatisyatimāsthāmitti kiti|
Untranslated yet.
७.४.४१ शाछोरन्यतरस्याम्।
7.4.41 Śāchoranyatarasyām|
Untranslated yet.
७.४.४२ दधातेर्हिः।
7.4.42 Dadhāterhiḥ|
Untranslated yet.
७.४.४३ जहातेश्च क्त्वि।
7.4.43 Jahāteśca ktvi|
Untranslated yet.
७.४.४४ विभाषा छन्दसि।
7.4.44 Vibhāṣā chandasi|
Untranslated yet.
७.४.४५ सुधितवसुधितनेमधितधिष्वधिषीय च।
7.4.45 Sudhitavasudhitanemadhitadhiṣvadhiṣīya ca|
Untranslated yet.
७.४.४६ दो दद् घोः।
7.4.46 Do dad ghoḥ|
Untranslated yet.
७.४.४७ अच उपसर्गात्तः।
7.4.47 Aca upasargāttaḥ|
Untranslated yet.
७.४.४८ अपो भि।
7.4.48 Apo bhi|
Untranslated yet.
७.४.४९ सः स्यार्द्धधातुके।
7.4.49 Saḥ syārddhadhātuke|
Untranslated yet.
७.४.५० तासस्त्योर्लोपः।
7.4.50 Tāsastyorlopaḥ|
Untranslated yet.
७.४.५१ रि च।
7.4.51 Ri ca|
Untranslated yet.
७.४.५२ ह एति।
7.4.52 Ha eti|
Untranslated yet.
७.४.५३ यीवर्णयोर्दीधीवेव्योः।
7.4.53 Yīvarṇayordīdhīvevyoḥ|
Untranslated yet.
७.४.५४ सनि मीमाघुरभलभशकपतपदामच इस्।
7.4.54 Sani mīmāghurabhalabhaśakapatapadāmaca is|
Untranslated yet.
७.४.५५ आप्ज्ञप्यृधामीत्।
7.4.55 Āpjñapyṛdhāmīt|
Untranslated yet.
७.४.५६ दम्भ इच्च।
7.4.56 Dambha icca|
Untranslated yet.
७.४.५७ मुचोऽकर्मकस्य गुणो वा।
7.4.57 Muco'karmakasya guṇo vā|
Untranslated yet.
७.४.५८ अत्र लोपोऽभ्यासस्य।
7.4.58 Atra lopo'bhyāsasya|
Untranslated yet.
७.४.५९ ह्रस्वः।
7.4.59 Hrasvaḥ|
Untranslated yet.
७.४.६० हलादिः शेषः।
7.4.60 Halādiḥ śeṣaḥ|
Untranslated yet.
७.४.६१ शर्पूर्वाः खयः।
7.4.61 Śarpūrvāḥ khayaḥ|
Untranslated yet.
७.४.६२ कुहोश्चुः।
7.4.62 Kuhoścuḥ|
Untranslated yet.
७.४.६३ न कवतेर्यङि।
7.4.63 Na kavateryaṅi|
Untranslated yet.
७.४.६४ कृषेश्छन्दसि।
7.4.64 Kṛṣeśchandasi|
Untranslated yet.
७.४.६५ दाधर्तिदर्धर्तिदर्धर्षिबोभूतुतेतिक्तेऽलर्ष्यापनीफणत्संसनिष्यदत्करिक्रत्कनिक्रदद्भरिभ्रद्दविध्वतोदविद्युतत्तरित्रतःसरीसृपतंवरीवृजन्मर्मृज्यागनीगन्तीति च।
7.4.65 Dādhartidardhartidardharṣibobhūtutetikte'larṣyāpanīphaṇatsaṁsaniṣyadatkarikratkanikradadbharibhraddavidhvatodavidyutattaritrataḥsarīsṛpataṁvarīvṛjanmarmṛjyāganīgantīti ca|
Untranslated yet.
७.४.६६ उरत्।
7.4.66 Urat|
Untranslated yet.
७.४.६७ द्युतिस्वाप्योः सम्प्रसारणम्।
7.4.67 Dyutisvāpyoḥ samprasāraṇam|
Untranslated yet.
७.४.६८ व्यथो लिटि।
7.4.68 Vyatho liṭi|
Untranslated yet.
७.४.६९ दीर्घ इणः किति।
7.4.69 Dīrgha iṇaḥ kiti|
Untranslated yet.
७.४.७० अतः आदेः।
7.4.70 Ataḥ ādeḥ|
Untranslated yet.
७.४.७१ तस्मान्नुड् द्विहलः।
7.4.71 Tasmānnuḍ dvihalaḥ|
Untranslated yet.
७.४.७२ अश्नोतेश्च।
7.4.72 Aśnoteśca|
Untranslated yet.
७.४.७३ भवतेरः।
7.4.73 Bhavateraḥ|
Untranslated yet.
७.४.७४ ससूवेति निगमे।
7.4.74 Sasūveti nigame|
Untranslated yet.
७.४.७५ निजां त्रयाणां गुणः श्लौ।
7.4.75 Nijāṁ trayāṇāṁ guṇaḥ ślau|
Untranslated yet.
७.४.७६ भृञामित्।
7.4.76 Bhṛñāmit|
Untranslated yet.
७.४.७७ अर्तिपिपर्त्योश्च।
7.4.77 Artipipartyośca|
Untranslated yet.
७.४.७८ बहुलं छन्दसि।
7.4.78 Bahulaṁ chandasi|
Untranslated yet.
७.४.७९ सन्यतः।
7.4.79 Sanyataḥ|
Untranslated yet.
७.४.८० ओः पुयण्ज्यपरे।
7.4.80 Oḥ puyaṇjyapare|
Untranslated yet.
७.४.८१ स्रवतिशृणोतिद्रवतिप्रवतिप्लवतिच्यवतीनां वा।
7.4.81 Sravatiśṛṇotidravatipravatiplavaticyavatīnāṁ vā|
Untranslated yet.
७.४.८२ गुणो यङ्लुकोः।
7.4.82 Guṇo yaṅlukoḥ|
Untranslated yet.
७.४.८३ दीर्घोऽकितः।
7.4.83 Dīrgho'kitaḥ|
Untranslated yet.
७.४.८४ नीग्वञ्चुस्रंसुध्वंसुभ्रंसुकसपतपदस्कन्दाम्।
7.4.84 Nīgvañcusraṁsudhvaṁsubhraṁsukasapatapadaskandām|
Untranslated yet.
७.४.८५ नुगतोऽनुनासिकान्तस्य।
7.4.85 Nugato'nunāsikāntasya|
Untranslated yet.
७.४.८६ जपजभदहदशभञ्जपशां च।
7.4.86 Japajabhadahadaśabhañjapaśāṁ ca|
Untranslated yet.
७.४.८७ चरफलोश्च।
7.4.87 Caraphalośca|
Untranslated yet.
७.४.८८ उत् परस्यातः।
7.4.88 Ut parasyātaḥ|
Untranslated yet.
७.४.८९ ति च।
7.4.89 Ti ca|
Untranslated yet.
७.४.९० रीगृदुपधस्य च।
7.4.90 Rīgṛdupadhasya ca|
Untranslated yet.
७.४.९१ रुग्रिकौ च लुकि।
7.4.91 Rugrikau ca luki|
Untranslated yet.
७.४.९२ ऋतश्च।
7.4.92 Ṛtaśca|
Untranslated yet.
७.४.९३ सन्वल्लघुनि चङ्परेऽनग्लोपे।
7.4.93 Sanvallaghuni caṅpare'naglope|
Untranslated yet.
७.४.९४ दीर्घो लघोः।
7.4.94 Dīrgho laghoḥ|
Untranslated yet.
७.४.९५ अत् स्मृदृत्वरप्रथम्रदस्तॄस्पशाम्।
7.4.95 At smṛdṛtvaraprathamradastṝspaśām|
Untranslated yet.
७.४.९६ विभाषा वेष्टिचेष्ट्योः।
7.4.96 Vibhāṣā veṣṭiceṣṭyoḥ|
Untranslated yet.
७.४.९७ ई च गणः।
7.4.97 Ī ca gaṇaḥ|
Untranslated yet.
TRANSLATION IS IN PROGRESS WITH NO POLISHING YET
Further Information
This document was conceived by Gabriel Pradīpaka, one of the two founders of this site, and spiritual guru conversant with Sanskrit language and Trika philosophy.
For further information about Sanskrit, Yoga and Indian Philosophy; or if you simply want to comment, ask a question or correct a mistake, feel free to contact us: This is our e-mail address.
| Back to Chapter 6 |  |
Continue to read Chapter 8 |